Boutjes, moertjes en coax - Het technische gedeelte van de landpiraterij was een hoofdstuk apart. Het waren in de begintijd veelal techneuten die met de zenders experimenteerden en te horen waren in de FM band. Degenen die in de piraterij terechtkwamen omdat ze graag radio en radioprogramma's wilden maken en een echt station opzetten, maar geen verstand van techniek hadden, moesten dus iets anders verzinnen. Je moest dan op zoek naar iemand die voor jou een goed werkende zender had.

Er waren in de 70-er jaren ook al bedrijfjes die hierin hun handel hadden en de voorganger van het huidige bekende bedrijf Broadcast Partners was er zo één. Daar kon je een FM-zender bestellen die per post vanuit Zeeland werd opgestuurd. Ik moet eerlijk bekennen dat ik dat ook wel eens heb gedaan. Nou was er met die zenders niet veel mis maar als voor het overige de technische kennis ontbreekt heb je er nog niet veel aan.

Nieuwe zender - In 1981 wilde Herman van Deijck een nieuwe zender bouwen en hij was een fan van het echte oude werk en vond dat het weer een buizenzender moest worden. Buizen werden ook altijd gebruikt door de "Hollandstalige" piraten uit de Achterhoek en Twente en zij hadden op FM en middengolf hoge vermogens. Op een zaterdagochtend gingen Herman en ik inkopen doen bij de leverancier van die jongens. We kwamen ergens op een verlaten plek tussen de weilanden in de Achterhoek. Ik weet echt niet meer waar precies maar het was op een boerderij en de schuur stond helemaal vol met zendbuizen en andere benodigdheden voor het bouwen van zenders. Een eldorado voor zenderfreaks. Overigens is die nieuwe Invicta buizenzender er nooit gekomen.

Stereo - Toen ik onlangs weer een stukje programma van Invicta uit 1981 hoorde zaten daarin promo's die aangaven dat Invicta in stereo uitzond. Dat was ik alweer vergeten. Maar inderdaad, in 1981 zonden we iedere zondag uit op 101.5mhz onder de naam Invicta Regionaal en de zender was nog steeds die oude Amerikaanse legerbak. Er kwam een hard signaal uit maar de modulatie van dat ding was niet optimaal. En daarom begon technicus Herman van Deijck er meer en meer aan te sleutelen totdat hij niet alleen de modulatie verbeterde maar er ook nog eens stereo opbouwde.

In het stuk programma dat ik terughoorde zit het dan ook vol met platen waarin mooie geluidseffecten zitten en er zijn jingles die helemaal gemaakt zijn op stereo (en kanaalscheiding). Wat later zijn we er weer mee gestopt. Op wat grotere afstand waar de ontvangst minder hard was en waar in die tijd op zondag ook andere piraten vlakbij de frequentie zaten, ontstond een storende ruis. Een kenmerk van stereo. Dat betekende dat een aantal vaste luisteraars ons niet meer goed kon ontvangen en vandaar dat we later weer teruggingen naar mono.

Harry - Bij het latere Invicta dat in 1983 draaide vanuit een oude school in Andelst gebruikten we een zender die ik geleverd kreeg van Ed uit Amsterdam die ze ook leverde aan Unique Amsterdam en andere radiostations in de Randstad. Het ging om de Rhode en Schwarz zenders die in de volksmond (piratenmond) de naam "Harry" kregen. Het waren eigenlijk zenders die gebruikt werden voor communicatie in de luchtvaart en Ed bouwde ze om voor gebruik in de normale FM-band.

Zo'n Harry was voor de freaks een plaatje om te zien. Het was een kast van zeker één meter hoog en breed en omdat zo'n zender erg warm werd was er koeling door middel van een vliegwiel dat ook bijna een meter in doorsnede was. Je kunt je voorstellen dat het aardig wat lawaai gaf als die draaide. De Harry van Invicta had een vermogen van bijna 1 Kilowatt en in combinatie met een hoge zendmast gaf dit een zeer goede ontvangst in een heel groot gebied. Radio Invicta was hiermee te ontvangen in geheel Midden Nederland.

Mastje bouwen - Wat betreft de mast in 1983, die was met veel moeite en pijn gebouwd op een voormalige school. Problematisch werd het toen er door het hoge vermogen in de naaste omgeving wat storingen kwamen. Herman van Deijck was inmiddels niet meer bij het station betrokken maar Ben van Holland deed de techniek en besliste dat er wat aan de antenne moest worden veranderd. Maar daar konden we zomaar niet meer bijkomen! Nou werden er een eindje verder nieuwe huizen gebouwd en daar stond een enorme kraan. Ik gaf de bestuurder van die hoogwerker wat geld en hij reed zijn kraan bij de Invicta mast.

Met een mandje werden Ben ik omhoog gehesen en de reparatie kon beginnen. Overigens niet tot mijn plezier want de wereld onder dat kleine slingerende mandje was wel erg klein geworden. Toen we weer even naar beneden moesten werd ik gelukkig afgelost door Herbert Visser die met Ben naar boven werd gehesen voor de rest van de reparatie. Toen later de inbeslagname van RCD en politie kwam moesten deze een zelfde grote kraan huren om de mast er af te halen.

Verbindingen - In de beginjaren van de etherpiraterij (1978-1980) werd dus niet iedere dag uitgezonden, laat staan 24 uur per dag. De meeste radiostations waren een aantal uren in de week in de ether maar bij velen stond de zender dan de rest van de week toch niet werkeloos. Deze werd dan op willekeurige tijdstippen gebruikt om 'verbindingen' te maken. Ook ik heb me hier uitgebreid mee bezig gehouden. Door middel van 'verbinding' maken ga je kijken hoe ver je met je zender kunt komen en wie je allemaal kunnen horen.

Daartoe plaats je gedurende enkele minuten een oproep (meestal op de achtergrond muziek) en vraagt of er een andere zender is die jouw hoort en antwoord wil geven. Als je zoals ik toen een antenne met rotor hebt kun je deze antenne dus een bepaalde richting uitdraaien waardoor je verder in die richting kunt komen met je signaal maar ook na het uitschakelen beter zenders uit die richting kunt ontvangen.

Duplex - Een andere tak van sport die hierdoor ontstond was het zogenaamde 'duplexen'. Als een andere zender vlak bij je in de buurt zat had je geen hoge antenne nodig om deze te ontvangen maar kon dat op een eenvoudige radio terwijl je ook aan het uitzenden was. Door dan op elkaar af te stemmen hoorde je elkaar en kon op deze manier een gesprek houden. Kende je elkaar een beetje dan konden dat een soort van kroeg gesprekken worden over van alles en nog wat. Maar doordat die zenders gewoon aanstonden kon iedereen meeluisteren hetgeen ook veelvuldig werd gedaan.

Ook toen vonden mensen het leuk om anderen te horen kletsen. Bij mij duurde dat nog wel eens tot diep in de nacht en de volgende ochtend kreeg ik dan van mijn toenmalige collega's op het werk de vraag of ik het niet meer zo laat wilde maken, ze hadden slaaptekort. Mijn antwoord: "Jullie hoeven niet te luisteren hoor, zet gewoon de radio uit en ga naar bed". Stel je hierbij dus geen diepgravende gesprekken voor, maar gewoon leuke spielerei.