Medianostalgie
 
 
 
De zoutwatershow (deel 1)
door Nico Fintelman (Smits)
 

Daar lag ie nou - Ieder jaar in augustus staan alle oude zeezenderfans weer even extra op scherp. Op 15 augustus 1967 ging in Engeland de anti-zeezenderwet in en op 1 september 1974 gebeurde dat in Nederland. Dat laatste hield in dat de zeezenders Veronica,

Noordzee en Atlantis op 31 augustus 1974 uit de lucht gingen. De inwerkingtreding van genoemde wetten betekende niet dat alle zeezenders verdwenen maar wel een groot aantal en het was in beide gevallen een belangrijk markeringspunt. De wetten zorgden ervoor dat het voor zeezenders veel moeilijker en minder lucratief werd om actief te zijn.

En zo worden dus ieder jaar in augustus in met name de landen rond de Noordzee de radiostations herdacht die uitzonden vanaf schepen en forten. Soms ging dat trouwens erg ver. Zo werden er eens boottochen gehouden naar plaatsen waar de zendschepen hebben gelegen. Stel je voor: een aantal oude kerels hangend over de reling en kijkend naar het klotsende water ("kijk daar lag ie nou").

 
 
   
Vijf cent - Dat neemt niet weg dat ikzelf ook altijd een beetje zeezender fanaat ben gebleven. Mijn eigen herinnering begint met Radio Veronica begin jaren zestig. Die stond bij ons thuis vaak aan en als klein jongetje kreeg ik zo belangstelling voor radio en muziek. Want dat was waar de zeezenders voornamelijk voor stonden: muziek. In de eerste helft van de jaren zestig zond zeezender Veronica uit van 's ochtends 7 uur tot 's avonds 24.00 uur.

Ik geloof dat er in die tijd in het geheel geen 24-uursradiostations bestonden. Als kleine jongen was ik altijd vroeg op en vond het heel interessant om 's ochtends de Veronica start te horen. Om kwart voor zeven was er nog niets op de 192 meter te horen maar dan om vijf voor zeven begon er een pingeltje. Het was een een kort orgeldeuntje dat met pauzes iedere keer werd herhaald tot het tijdsein van 07.00 uur. Nieuws was er nog niet maar meteen de aankondiging dat dit Radio Veronica was en ook de datumvermelding en dan een kort stukje marsmuziek. De dag was geopend en de programma's konden beginnen waarbij Harmen Siezen het ochtendprogramma deed. In die tijd ook gesponserde programma's, bijvoorbeeld van sigarettenmerk North State (jazzmuziek) en op zaterdagochtend een programma van Smith Chips waarin de uitgaansagenda.

Halfweg de jaren zestig ging Eddy Becker het ochtendprogramma doen (Eddy Becker de man met de wekker) en nog weer later kwam in de ochtend het programma 'Ook Goeiemorgen' met prima deejays als Tom Collins en Klaas Vaak (Tom Mulder). Veronica hoorde ik dus vanaf het begin en halfweg de jaren zestig werd het station steeds beter en ging goede Top 40 radio maken. Vanaf 1 januari 1965 was er iedere zaterdagmiddag deze hitparade en die moest je horen. En natuurlijk iedere donderdagmiddag naar de platenzaak om een gratis gedrukt exemplaar van de nieuwe Top 40 te halen. Totdat de eigenaar genoeg kreeg van die kinderen en 5 cent voor dat blaadje ging vragen, daarmee was het afgelopen.

 

227 - In die tijd (1964-1968) waren er ook de Engelse zeezenders zoals Caroline, Londen, 390 en England maar die heb ik niet vaak beluisterd omdat ik toen de Engelse taal nog niet machtig was. Wel hoorde ik een Nederlands station dat in die tijd vanaf de Engelse kust kwam: Radio 227 met o.a. de jocks Lex Harding en Tom Collins. Eigenlijk klonk dat beter dan Veronica.

 
Bij Radio 227 hoorde je de hele dag popmuziek (Veronica was familiestation) maar verdween al weer na een half jaar. Het heeft me altijd verbaasd dat ze dat zendschip (Laissez Faire) in 1967 na het ingaan van de Engelse anti-zeezenderwet nooit voor de Nederlandse kust hebben gelegd waar Radio 227 een echte concurent van Veronica had kunnen worden. Veronica werd in ieder geval de meest professionele voor de kust van Scheveningen (zeker in de periode 1970-1974) met perfecte dj's als Tineke, Lex Harding, Rob Out en mijn favoriet Tom Collins.
 

Noordzee - Sensatie kwam er vervolgens in de vorm van Radio Noordzee. Vanaf een groot, kleurig en zeer professioneel zendschip (Mebo 2) startte dat station met programma's in het Nederlands en in het Engels. In voorjaar 1971 startte RNI. Het station was natuurlijk al veel eerder (in 1970) in de lucht geweest met voornamelijk Engelstalige programma's (en een beetje Duitse) maar dat was allemaal niet zo goed gelukt. Uiteindelijk huurde de Nederlandse firma Strengholt de zendtijd overdags en begon daar met een Nederlandstalige uitvoering van Radio Noordzee.

In het begin hadden we van 09.00-12.00 Jan van Veen (die toen nog lekkere programma's maakte) en dan van 12.00-14.00 Joost den Draaijer, in de eerste weken zelfs live vanaf het schip. Beiden hadden bij Veronica gezeten en op dat moment deed Joost op Hilversum 3 nog een wekelijks programma bij de VPRO en ook de hitparade bij de NOS. Voor een jonge freak leuk om vervolgens Joost op donderdag zijn (getapte) luchprogramma op Noordzee te horen doen en tegelijkertijd zijn live programma bij de VPRO.

 

Dik voor mekaar - Al snel kwam er een ochtendjock, Peter Holland die op het tijdstip 06.00-09.00 zat. En vervolgens nog een middagjock van 14.00-16.00 en dat was Ferry Maat. Na verloop van tijd ging Jan van Veen een uurtje minder maken en werd het programma van Peter Holland wat ingekort en kwam er van 08.30-10.00 het programma 'Schijven voor bedrijven', de tegenhanger van Veronica's 'Muziek terwijl u werkt' en Avro's 'Arbeidsvitaminen'. In de weekenden ook wat andere programma's. Op zaterdagmiddag deed Joost den Draaijer de Noordzee Top 50 en op zondagochtend van 09.00-11.00 was er 'Prioriteiten' met de radioveteraan Karel Prior en daarna de 'Abominabele Top 2000'. Deze ongeinshow werd gemaakt door Andre van Duin en Ferry de Groot en zou later de naam 'Dikvoormekaar Show' krijgen. Ik beluisterde dat allemaal met grote interesse.

Na al die jaren Veronica was dit weer nieuw en anders en dat het ook nog van zo'n grote fleurige boot kwam maakte het extra leuk. Radio Noordzee klonk vlot en snel, bracht wat meer popmuziek dan Veronica en had leuke jingles. Eerlijk is eerlijk, nieuwkomers Ferry Maat en Peter Holland klonken aanvankelijk nog niet zo goed maar wel enthousiast. Ferry had viool gestudeerd aan de Muziekacademie en in die tijd stond er een vioolplaatje in de hitparade: 'Nine by nine' van John Dummer's Famous Music Band. Ferry bracht zijn viool mee naar de studio en speelde iedere keer tijdens het draaien van die plaat live mee. Dat vond je toen leuk en grappig.

 

Engelsen - Echt leuk vond ik het ook iedere dag na 16.00 uur want dan begonnen de Engelse programma's van Radio Noordzee. Die knalden nog veel meer, brachten veelal Engelse popmuziek en werden live gedaan vanaf het zendschip (de Nederlandse uitzendingen waren toen nog allemaal op tape). Deejays als Chrispian St.John, Rob Eden, Mark Wesley, Stevie Merike, Roger Day en Carl Mitchell

maakten fantastische programma's en werden mijn favorieten. Zij vertelden over het leven aan boord, brachten fraaie onzinverhalen en er sprak groot plezier uit die programma's. Radio Noordzee werd snel populair en zeker bij de jeugd. Zowel de Nederlandse als de Engelse jocks waren populair hetgeen ook tot uiting kwam in de jaarlijke polls in muziekbladen als 'Muziek Express' en 'Muziek Parade' waar diverse Nederlandse en Engelse Noordzee jocks in de Top 10 van meest populaire deejay's stonden. Overigens kwam er later een nauw samenwerkingsverband tussen Radio Noordzee en het blad Muziekparade. De laatste kreeg zelfs een eigen programma op de zender. De al snel opgezette Drive-in-Show van het station kreeg veel succes en ook de Engelse deejay's deden daar vaak optredens.
 

Meer live - In de nazomer van 1971 werden de Nederlandse uitzendingen uitgebreid naar 18.00 uur waardoor dus de Engelse programma's later begonnen. In eerste instantie vond ik dat wel jammer maar dat veranderde al gauw toen bleek dat die 2 uur erg leuk werden opgevuld. Het werd een live-programma met de naam Driemaster, iets wat Veronica niet had. De Nederlandse nieuwslezers gingen daar presenteren en werden ook deejay's.

Het was dus van die echte leuke live-radio van mensen die een week of langer op het schip zaten, geen andere dingen te doen hadden en dus helemaal leefden voor Radio Noordzee. In de programma's hoorde je dan ook veel vertellen over het leven aan boord. Ik werd in die tijd een vaste luisteraar van Driemaster dat met mensen als Hans ten Hoge en Nico Steenbergen prima jocks kreeg. En natuurlijk Leo van der Goot die met zijn schreeuwerige presentatie en zijn fraaie onzinverhalen een geweldig programma neerzette. Driemaster was

ook de plaats waar live-verslag werd gegeven van de stand van zaken aan boord na de bomaanslag en de stand van zaken nadat het schip eens een keer lossloeg van zijn ankers. Mooie radio dus. In latere jaren werden de Nederlandse uitzendingen nog verder uitgebreid met o.a. programma's van Tony Berk en Ted Bouwens en verdwenen de Engelsen zelfs een tijdje. Om uiteindelijk permanent in de programmering terug te komen na 20.00 uur. Ook Radio Noordzee werd weer een beetje gewoon en zo waren nieuwe ontwikkelingen daarna weer interessant. 

 
 
 
 
 
 
Terugkeren naar de MN home