Medianostalgie
 
 
 
Operetteoorlog
door Nico Fintelman (Smits)
 

Sealand - Destijds werd het een operetteoorlog genoemd. Dat is eigenlijk de naam voor een politiek geschil tussen mini-staatjes dat wat koddigs heeft maar toch serieus kan uitpakken. In dit geval ging het om het 'koningkrijk' Sealand. Het bleef altijd in mijn herinnering hangen omdat het zijdelings wat te maken had met zeezenders en verder ook een avontuurlijk verhaal was, maar hoe ging het ook alweer ?

Toen ik de afgelopen week in een verloren uurtje wat stond te neuzen in de grote stapel oude mediabladen die ik hier heb liggen kwam ik een exemplaar tegen van het voormalige weekblad 'Accent' dat overigens geen mediablad was maar een opinieweekblad. Deze 'Accent' had in de editie van 26 augustus 1978 een artikel over de genoemde operetteoorlog en was daardoor in mijn bladenarchief terecht gekomen

 
 
 

Roy Bates - Het gebeuren speelt zich af in de zomer van 1978 maar we gaan eerst even terug naar 1965. Voormalig visser Roy Bates uit Engeland begint met een radiostation. Het is de tijd dat voor de Engelse kust de ene na de andere zeezender opstart en dit gebeurt ondermeer vanaf de verlaten oorlogsforten in de Theemsmonding. Roy Bates neemt het oude legerfort 'Knock John' in beslag, voert reparaties uit en zet er generatoren op. En er wordt een zender en antenne geinstalleerd. Vervolgens start Radio Essex dat ook wel onder de naam Britisch Better Music Station (BBMS) uitzendt.

Eén van de jocks is Mark Wesley die later nog tot mijn favorieten gaat behoren als hij in de jaren zeventig programma's doet op Radio Northsea International vanaf de Mebo 2 en op Radio Luxemburg. Radio Essex wordt geen succes, het ontvangstgebied is niet zo groot en zenders als London en Caroline zijn veel populairder. Bovendien bepaalt een Engelse rechtbank dat 'Knock John' nog net in territoriale wateren ligt waardoor Essex vanaf Engels gebied uitzendt hetgeen verboden is. Begin 1967 stopt Radio Essex.

 
     
 

Roughs Tower - In de zomer van 1967 brengt Roy Bates alle apparatuur over naar een ander verlaten marinefort, 'Roughs Tower', dat duidelijk wel buiten de territoriale wateren ligt. Ook de organisatie van Radio Caroline heeft interesse in dit fort en als Roy er op een gegeven moment tijdelijk geen mensen op heeft zitten, neemt de Caroline organisatie 'Roughs Tower' in beslag.

Maar Roy keert terug met een knokploeg en werkt de Caroline mensen hardhandig het fort af. Ook hier wordt alles opgeknapt en er wordt een helikopterdek aangelegd. Vervolgens roep hij dit fort uit tot een koningkrijk. The Principality of Sealand. Roy word zelf koning Roy de Eerste, zijn vrouw wordt prinses Joan en zijn zoon Michael wordt kroonprins. Vanaf nu is dit platform in de Noordzee het koningkrijk Sealand en heeft niemand zonder toestemming van de koning er wat te zoeken. Bevoorrading gebeurt overigens vanuit Engeland. Daar is de overheid er niet blij mee en probeert via de rechter Roy Bates van het fort af te krijgen.

Maar heel verrassend verklaart de rechter dat 'Roughs Tower' in internationale wateren ligt en de Engelse overheid er geen aanspraken op kan maken zolang er andere mensen op zitten. Weliswaar geen officiele erkenning van de staat Sealand maar toch krijgt Sealand hiermee een informele status.

Postzegels - In de jaren daarna geeft Sealand zijn eigen postzegels en munten uit en kun je tegen betaling officieel inwoner van het ministaatje worden en krijg je dan een paspoort van Sealand. Er echt op wonen is nauwelijks aan de orde behalve dan voor een groepje mensen rond Roy Bates die er afwisselend verblijven. Wel wordt de locatie Sealand opengesteld voor zakenmensen als belastingvrije staat en Roy roept regelmatig dat Sealand ook een eigen radio- en televisiestation krijgt.

Dat is natuurlijk voer voor radiofreaks die er reikhalzend naar uitkijken. Maar helaas, vanaf Sealand zal nooit een radiostation starten. Dan wordt het augustus 1978 en start de operetteoorlog, het blad 'Accent' heeft er permanent een journalist bij aanwezig dus kan er vrij goed over berichten. Roy Bates heeft als zakenpartner een Duitse zakenman met de naam Achenbach.

Omdat er blijkbaar geld is te verdienen met de belastingvrije zaken via Sealand probeert Achenbach Roy Bates en gevolg van het platform af te krijgen en zelf de macht over te nemen. Op 10 augustus stuurt hij een knokploegje met een helicopter naar Sealand en ook is daarbij een reportage team van de Duitse televisie aanwezig. Het Achenbach groepje gooit Roy Bates van het platform maar deze keert later met een eigen knokploeg terug. Na een stevig gevecht op dit platform in de zee herovert Roy Bates Sealand en neemt de mensen van het Duitse knokploegje als gijzelaar gevangen. Onder hen de Duitse advocaat van Achenbach, Putz, en een Nederlander genaamd Evert Bos.

Gijzelaars - Als reactie stuurt Achenbach op 20 augustus weer een helicopter met een knokploeg naar Sealand alsmede een boot, de IJmuiden 50, waarop namens Achenbach ondermeer de Nederlander Hans Favoo. Er volgt een ware vechtpartij waarbij het de Duitse knokploeg niet lukt om het eiland te veroveren, wel wordt Hans Favoo gevangen genomen en ook door Roy Bates als gijzelaar vastgezet. Enkele dagen later stuurt Achenbach een groep ex-mariniers naar Sealand maar Bates en zijn mensen zijn zwaar bewapend met Baretta's, Walthers, dubbelloops jachtgeweren, handgranaten en molotov-cocktails.

En dan is het moeilijk om zo'n klein platform dat tientallen meters boven zee uitsteekt te veroveren. Na wederom zware gevechten vertrekt ook deze Duitse mariniersploeg. Koning Roy en zijn mannen blijven achter met de gijzelaars. Hier eindigt het verhaal in 'Accent' (26 augustus) maar bekend is dat de Duitse regering aan het einde van de maand een diplomaat naar Sealand stuurt die gaat onderhandelen met koning Roy. Als gevolg hiervan worden de gijzelaars vrijgelaten en de rust keert weer, Achenbach laat zijn plannen om Sealand over te nemen maar varen.

 

KLM - Het hele gebeuren heeft nog een staartje voor onze eigen nationale luchtvaart maatschappij de KLM. De allereerste ploeg van Achenbach die landt op Sealand is daar gekomen met een helicopter van de KLM. Deze luchtvaartmaatschappij heeft te goeder trouw gehandeld en niet in de gaten gehad dat ze een knokploeg gingen afzetten op Sealand. Maar eigenlijk heeft de KLM wel meegewerkt aan een gewelddadige coup en dat is een pijnlijke zaak voor een nette luchtvaartmaatschappij. Weekblad 'Accent' voegt daar aan toe: Het gevaar dreigt dat andere would-be terroristen op een prima idee zijn gebracht: huur een burgervliegtuig en maak daar revolutie mee. Veilig, vlug en voordelig.

Voor de KLM loopt het na wat juridische zaken met een sisser af. Hans Favoo is familie van Willem van Kooten en vermoed wordt dat van Kooten met Achenbach had geregeld dat er een Nederlands radiostation zou starten vanaf het platform. Het zou dan gaan om Radio Hollandia. Overigens: in die tijd sponsert Roy Bates de dan bekende Nederlandse hoogspringer Raymond de Vries. Voor 20.000 gulden per jaar loopt hij met de naam Sealand op zijn sportkleding.

Paspoort - Achenbach komt in de jaren negentig weer in het nieuws als blijkt dat hij inmiddels duizenden paspoorten van Sealand voor veel geld heeft verkocht. Voor de eerste kopers is het nog een curiositeit maar het blijkt dat in andere werelddelen dan Europa mensen deze paspoorten kopen omdat ze hiermee visa kunnen krijgen en er ook creditcards op kunnen bemachtigen. Buiten Europa wordt blijkbaar door veel autoriteiten gedacht dat Sealand een officeel en bestaand land is.

Eind jaren negentig verhuurt Roy Bates zijn Sealand aan een firma die er allerlei internetactiviteiten via satelliet opzet en blijkbaar zaken doet waarmee men officiele overheden wil ontlopen. In 2006 woedt er een hevige brand op Sealand en sindsdien zijn alle belangrijke zaken niet meer intact. Overigens brachten de inmiddels bejaarde koning Roy en zijn vrouw prinses Joanne de laatste jaren hun tijd liever door in hun tweede huis in Spanje dan op een oud, roestig en winderig platform op de Noordzee. Roy Bates is op 9 oktober 2012 overleden.

Zoon Michael houdt het koningkrijk nog een beetje draaiende en probeert er nog wat geld uit te halen. Zo kon je een paar jaar geleden bij hem de titel Lord van Sealand verkrijgen. Voor nog geen Eur. 50,-- had je deze titel en bijbehorende documenten maar voordat je het blauwe bloed al voelde vloeien moest je het volgende bedenken: voor het verkrijgen van de titel tekende je ook voor het verkrijgen van een soort betaalpas van Sealand. Wat je ermee kon was onduidelijk maar je moest er wel bijna 20 Britse ponden per maand voor betalen (ruim Eur. 300,-- per jaar).

 
     
 
 
 
 
Terugkeren naar de MN home