Medianostalgie

The Joshua Tree

Door Nico Fintelman (Smits)

Veel hits - The Joshua Tree is de titel van een heel fraai album van de popgroep U2 uit 1987. Het is een dubbel LP met 25 nummers waarvan er vier op single een hit werden (in Nederland waren dat er drie). Er zijn in de loop der tijden maar liefst 20 miljoen exemplaren van dit album wereldwijd verkocht en medewerking hieraan is ondermeer verleend door de zangeres Kirsty McColl (zie ook artikel Kersthits op deze website). U2 werd succesvol aan het begin van de jaren tachtig en tussen 1982 en 1989 scoorde de formatie 12 hits in de Top 40.

De meeste daarvan stonden dus ook in Delta's Denderende Dertig, de hitparade van Delta Radio 90 in Nijmegen (dat in augustus 1983 begon) en als je bedenkt dat de groep tijdens het bestaan van dit radiostation er vrijwel iedere dag was te beluisteren kun je wel stellen dat U2 een echte Delta groep was en het ging om echte Delta hits.

Dublin - Ook na de 80-ies bleef U2 succesvol op plaat en met toernees en heeft vele internationale onderscheidingen gekregen. En daarmee is de groep gaan behoren tot de top van de internationale pop aller tijden. U2 is afkomstig uit de Ierse hoofdstad Dublin en de inwoners van die plaats wijzen je met trots het gebouw aan waar de groep ooit begon. Ook ik heb er wel eens staan kijken hoewel er verder niet veel valt te zien. Het album The Joshua Tree is het meest succesvolle van de groep maar ik denk dat velen niet weten waar de titel vandaan komt.

Natuurgebied - The Joshu Tree is een goot natuurgebied in de Verenigde Staten. Het ligt helemaal is het zuidoosten van Californie en vormt zo'n beetje de poort naar het zuiden van de staat Arizona waar het echt ruig is en de temperaturen een groot gedeelte van het jaar erg hoog zijn. Maar ook het gebied van de Joshua Tree is behoorlijk ruig, warm en droog. Dit hier heet de dessert, de Amerikaanse uitvoering van de woestijn waar ook de zo kenmerkende bomen groeien de zogenaamde Joshua Trees. Een ander gedeelte van het gebied is geheel begroeid met metershoge cactussen. Kilometerslang verlaten gebied waar ik ook wel eens doorheen ben gereden en waar je dus niets anders ziet dan deze gigantische cactussen. Indrukwekkend. Maar het is ook een gebied dat een sinister stukje popgeschiedenis herbergt.

Back to the 60-ies - We gaan terug naar de jaren zestig. De popformatie The Byrds is erg succesvol en populair. Hun platenmaatschappij had bij de start van de groep aanvankelijk het idee om een soort Amerikaanse Beatles in het leven te roepen want na 'The British Invasion' in 1964 maken lange tijd de Engelse popgroepen de dienst uit. Zij zijn de uitvinders van de beatmuziek. Maar al gauw is duidelijk dat The Byrds veel meer is dan zomaar een beatgroepje en met name onder leiding van Jim McGuinn die later zijn voornaam wijzigt naar Roger, groeit de Californische formatie uit tot een topgroep. De muzikale creativiteit van de groepsleden is hoog en ze hebben met hun prachtige platen een grote bijdrage geleverd aan de popgeschiedenis.

Eén van de grote namen in The Byrds verlaat eind 1967 de groep. Het is David Crosby die in de jaren daarna fantastische dingen gaat doen in de popmuziek en daarmee tot mijn favorieten gaat behoren. De vervanger van Crosby wordt het aanstormende talent Gram Parsons. Deze jonge popmuzikant uit Florida is nogal gecharmeerd van country music en weet dit over te brengen op de andere groepsleden. Het gevolg is dat The Byrds een paar country getinte songs maken zoals 'Drug store Truck drivin' man' en 'Gunga Din'. Hiermee worden The Byrds mede de grondleggers van de countryrock.

Gram Parsons - Gram Parsons verlaat al binnen een jaar The Byrds omdat hij niet met hen wil optreden tijdens hun toernee door Zuid-Afrika dat dan nog een apartheidsregime heeft. Parsons begint met Chris Hillman (ook ex-Byrds) de formatie The Flying Burrito Brothers waarvan de songs behoorlijk wat country en hilbillymusic herbergen. Begin jaren zeventig verlaat hij deze groep en Gram Parsons gaat solo verder. Hij maakt enkele soloalbums maar werkt ook regelmatig samen met anderen in muziekprojecten. Echter, Parsons lijdt aan een probleem dat in die dagen veel popartiesten kennen: hij is zwaar drugs verslaafd en dat wordt hem fataal.

Op 19 september 1973 overlijdt hij in een hotelkamer in Californie aan een overdosis heroine en tequila, hij wordt slechts 26 jaar oud. De volgende dag wordt zijn doodskist gestolen door zijn manager en roadies en zij brengen deze naar The Joshua Tree. Daar verbranden ze het stoffelijk overschot van Gram Parsons, het zou zijn laatste wens zijn geweest. Als later uitkomt wat er is gebeurd komen de manager en roadies er met een boete vanaf. Een macaber verhaal.

Emmylou - De naam Gram Parsons brengt bij mij dan weer andere herinneringen boven. Hij was de ontdekker van Emmylou Harris en in feite zijn haar eerste twee albums dan ook duo-elpee's met Parsons. In de zeventiger jaren groeit Emmylou Harris uit tot een icoon van de country-pop en haar LP's liggen ook bij mij op de draaitafel. En mijn gedachten gaan meer dan 35 jaar terug in de tijd als ik een optreden bijwoon van deze mooie zangeres met perfecte stem. Het is een indrukwekkend concert. Emmylou wordt in die dagen met twee andere zangeressen genoemd als een soort drie-één-heid in het genre van de dames-countryrock: Emmylou Harris, Linda Ronstadt en Bonnie Rait.

Buffalo - Nog meer herinneringen in verband met genoemde personen in dit artikel. Chris Hillman, Roger McGuinn en David Crosby hebben op de achtergrond weer wat te maken met Buffalo Springfield. Deze groep waar Neil Young en Stephen Stills (ook: Crosby, Stills, Nash en Young) de belangrijkste mensen zijn bestaat niet lang maar maakt wel mooie nummers zoals 'Expecting to Fly'. Deze dramatische song draai ik op zondag 30 juni 1985 om 16.00 uur als laatste in mijn afscheidsprogramma op Delta Radio 90 Nijmegen en omdat dit tevens het laatste programma is van het station (dat later weer terugkomt) is het ook de allerlaatste plaat die te horen is op wat we nu kennen als Delta 1. En daarmee wordt 'Expecting to Fly' een beetje radio-legendarisch.

De bindende factor - En zo is er een samenhang te ontdekken tussen schijnbaar geheel op zichzelf staande gebeurtenissen. Van U2 en The Byrds naar Gram Parsons, Emmylou Harris en zelfs Delta Radio. De bindende factor is dan The Joshua Tree. En in dat gebied wordt sinds de laatste millenniumwissel ieder jaar een groots popconcert gehouden. Niet met de legendarische rockhelden maar met optredens van de nieuwe generatie popmusici die muziek maken voor de jeugd van nu.