Witte kerst
Door Nico Fintelman (Smits)

 

Vroeger had je de Kerstverhalen. Op school, in de kranten en tijdschriften, op de radio. Van die lekkere ouderwetse feel-good gebeurtenissen. In de huidige snelle mediatijd is deze traditie vrijwel verdwenen. Maar als je van de nostalgie bent kun je zo'n verhaal wel waarderen. Daarom hierbij  tijdens deze Kerstperiode een verhaal speciaal geschreven in de stijl van toen. Dus compleet met alle cliché's en melancholische zoetigheden.

 
Die zaterdag aan het einde van de middag begon het licht te sneeuwen. In het kleine dorpje in de provincie Groningen haastten de mensen zich door de winterkou naar hun warme woningen. Ook Tim glibberde op zijn fiets naar het kleine arbeidershuisje aan de rand van het dorp waar hij met zijn vader woonde. Het was er behaaglijk. Zijn moeder had hen al jaren geleden verlaten en de twee mannen probeerden op hun manier het huishouden te regelen. Tim keek eens op de kalender. Over vijf dagen zou het Kerstmis zijn en een week daarna begon 1982.
 
Toen Tim zondagochtend uit zijn slaapkamerraam keek was de hele wereld wit. Het had die nacht behoorlijk doorgesneeuwd. Op zondag was hij altijd vroeg aan de gang want die dag beoefende hij zijn grote hobby: RADIO. In het kleine achterkamertje van de woning stond zijn trots: een heuse radiostudio, zelf gebouwd. En achter de woning stond een 40-meter hoge zendmast.
 
 

De dikke coax-kabel was verbonden met een transistorzender die in het naastgelegen schuurtje stond. En weer was verbonden met de studio. Iedere zondag van 10.00-15.00 uur was Tim hiermee in de ether onder de naam Radio Aquarius. Hij draaide lekkere popmuziek. Het moest niet te heftig zijn, Tim hield van de commerciele pop. Maar niet van de smartlappen die sommige streekgenoten de ether in slingerden.

Tim was weleens in de grote steden van het land geweest. Den Haag, Amsterdam, Nijmegen. Daar had hij piraten gehoord die het hele weekend in de lucht waren. En tijdens de Kersttijd wel een hele week. Langzaam had zich een plan gerijpt. Hij wilde eigenlijk ook met kerst de lucht in. Zijn maat Eddy die een dorp verder woonde en ook piraat was, had het meteen een goed idee gevonden. "Ik kom met je meedoen" had hij gezegd.

Toen Tim die zondag dat pak sneeuw zag wist hij het zeker. En nauwelijks in de lucht riep hij dan ook in de microfoon: "We zijn er ook met de Kerst". Even later kwam Eddy glunderend binnen. "Ik hoorde het, prima Tim. Maar je moet wel even vertellen dat we we er dan allebei de Kerstdagen zijn". Toen de volgende plaat was afgelopen was dat dan ook de eerste mededeling van Tim aan zijn luisterpubliek. Eddy werd in de loop van de volgende uren regelmatig in de uitzending betrokken en er werd verder gefilosofeerd over de komende Kerstuitzendingen. Totdat Eddy overmoedig in de microfoon riep: "We beginnen op Kerstavond en zijn er dan tot Tweede Kerstag middernacht". Tim moest wel even slikken. Dat werd nog een hele klus.

   

In de dagen erna bleef het sneeuwen. Het was een mooie witte wereld maar op dit Groningse platteland werden de wegen langzaam onbegaanbaar. Hier was niet tegen te vegen en strooien. Tim was deze dagen vrij en begon aan de voorbereidingen van zijn Kerstmarathon. Platen bij elkaar zoeken en zorgen dat alles goed functioneerde. En hij ging naar Wieger. Die woonde aan de andere kant van het dorp en was vroeger middengolfpiraat geweest. Wieger hielp nog wel eens als Tim technische problemen had. Tim vertelde wat hij van plan was en Wieger zijn ogen begonnen te twinkelen. "Enige punt is" zei Tim. "dat mijn zender een vermogen van 25 Watt heeft en voor deze gelegenheid zou dat eigenlijk meer moeten zijn". "Gaat lukken, vanavond ben ik bij je " zei Wieger. En die avond stond hij op de stoep met een fraaie lineair. Na de nodige testen en aanpassingen wisten de mannen er met Radio Aqarius uiteindelijk 100 Watt uit te persen Wauw !!

Het werd woensdag, de dag voor Kerst. Alles was in orde voor het grote avontuur. De studio was sfeervol aangekleed en er stond zelfs een kleine kerstboom. Tim werd toch een beetje zenuwachtig. Er lag inmiddels een dik pak sneeuw en er was nauwelijks verkeer meer op straat. Het was bijna onbegaanbaar. Maar de kinderen uit de buurt vermaakten zich met sleetje rijden en sneeuwballen gooien. Die avond was het Kerstavond. Om 19.00 uur zette Tim de zender aan en gooide er een nonstop bandje in. Even later kwam ook Eddy binnen.

"Prettig Kerstfeest" riep hij tegen Tim's vader en stampte de sneeuw van zijn snowboots. Om 20.00 uur opende Tim de uitzending officeel en draaide 'Happy X-mas' van John Lennon. Het was begonnen en de stemming zat er al gauw in. Na een uurtje samen te hebben gedraaid ging Tim alleen verder. Tot 24.00 uur zou zijn programma duren en daarna zou Eddy het overnemen tot ergens diep in de nacht.

 
 

Rond middernacht gaf Tim de microfoon over aan Eddy. Toen hij nog eens naar buiten keek zag hij de overburen thuis komen van de Kerstnachtdienst. Ze waren lopend gegaan want de straat was nu echt dicht gesneeuwd. Een uurtje later ging Tim naar bed. Als Eddy er genoeg van had zou hij er een nonstop bandje in gooien en Tim zijn wekker zou al vroeg weer aflopen zodat hij het dan weer kon overnemen. Eddy bleef in het logeerkamertje slapen.

Donderdag, Eerste Kerstdag. Om 06.30 uur was Tim opgestaan en het was stil op de zender. Het nonstop bandje was 10 minuten eerder afgelopen dus Tim was te laat. Hij gooide er nog maar eens hetzelfde bandje in en ging koffie zetten. Om 07.00 uur stak hij even zijn hoofd buiten de deur. Het was alweer gaan sneeuwen. Hij slofte naar de studio en nam plaats achter de microfoon. Nadat hij 'Dreamin of a White Chrismas' van Bing Crosby had aangekondigd schoot hem een idee te binnen dat hij gisteren had bedacht. Hij zou de luisteraars bij de uitzending betrekken. Tim sleepte het telefoontoestel met verlengsnoer de studio in en noemde het telefoonnummer op de zender. Na een tijdje werd er gebeld. Iemand uit het dorp die de kerstgroeten over liet brengen. Een tijdje later weer iemand. Dat werd leuk. Om 09.30 uur kwam Eddy met een nog slaperig hoofd de studio binnen. Toen hij begreep dat Tim inmiddels regelmatig telefoon van luisteraars kreeg werd hij meteen enthousiast. Die ochtend kwamen er meer telefoontjes van mensen die groeten lieten overbrengen en soms ook platen aanvroegen. Er werd zelfs om 'Eenzame Kerst' van Andre Hazes gevraagd maar die draaiden ze toch maar niet.

Om 10.30 uur werd er aan de voordeur gebeld. Mensen uit het dorp die een lange lijst met namen kwamen afgeven. Of Tim hen de groeten wilde doen in de uitzending. Even later stak Tim's vader zijn hoofd om de deur: "Tim, ik ga nu naar tante Tilly. Vanmiddag is daar het kerstdiner, kom je ook nog?". Maar Tim had geen tijd. Radio Aquarius had al zijn aandacht nodig. Toen het 11.00 uur was nam Eddy het over en hij vermaakte zich met de vele telefoontjes. En weer ging de bel van de voordeur. Het was Wieger. "Ik kom jullie even gezelschap houden, wij hebben ons kerstdiner toch pas om 17.00 uur". Het werd nu echt gezellig in de studio. Nog wat later werd er een plaatsje aangevraagd door Jenny. Dat was al lang Tim's heimelijke liefde. Zou het dan toch eens....??
 
Om 13.30 uur ging alweer de bel. Goedgemutst liep Tim naar de voordeur. Toen hij deze opende bleef hij van schrik stokstijf staan. Daar stond Kuipers. In deze kleine gemeenschap kende iedereen elkaar en dus ook dorpsagent Kuipers. Hij stond er in vol ornaat, dikke jas over zijn kostuum en ongetwijfeld het dienstpistool op zijn heup. Verdorie, het was Eerste Kerstdag en alles was dicht gesneeuwd maar Kuipers zou dan toch nog zijn werk doen. "Kan ik even binnen komen jongen?" vroeg de agent bars. Tim ging hem voor naar de huiskamer. Vanuit de radio klonk 'Stop the Cavalry' van Jona Lewie. Ze zaten nog niet of Eddy in de studio kondigde de plaat af en wenste de luisteraars fijne dagen namens Radio Aquarius. "Ik geloof dat jij vandaag iets doet wat niet mag jongeman" zei Kuipers. Tim trok een grimas. "Buiten het dorp aan het einde van die onverharde binnenweg staat de woning van de familie Hofstra" ging Kuipers verder. Tim knikte. "Die mensen zijn daar helemaal ingesneeuwd. Ik ben er net met moeite heen geweest om te kijken hoe het gaat want het zijn oude en ziekelijke mensen.
 

Inmiddels werkt hun kachel ook niet goed meer. Deze ochtend hebben ze je programma gebeld en gevraagd om de plaat 'Eenzame Kerst' van Andre Hazes. maar die heb jij niet gedraaid". Tim trok zijn wenkbrauwen op, waar ging dit heen?   "Nee meneer, dat soort nummers draaien we niet. En bovendien heb ik die plaat niet eens". Kuipers schudde zijn hoofd en antwoorde: "Dat laatste hoeft geen probleem te zijn". Hij knoopte het bovenste gedeelte van zijn jas open en haalde voorzichtig een plastic tasje tevoorschijn dat hij opende. Hieruit kwam het plaatje van Andre Hazes. Kuipers legde het op tafel en terwijl hij zijn jas weer dichtknoopte zei hij: "Kerstmis is een feest van verzoening".

Hij stond op en liep weer naar de voordeur. Toen Tim deze achter hem sloot knikten zijn knien. Meer strompelend dan lopend ging hij met het plaatje in de hand terug naar de studio. Daar zaten Eddy en Wieger die niets van het gebeuren hadden meegekregen gezellig te keuvelen. "Wat zie je wit Tim" zei Wieger. Tim vertelde wat er was gebeurd en de twee anderen keken hem verbijsterd aan. Vijf minuten later draaiden ze de plaat van Andre Hazes voor de familie Hofstra. Deze was nauwelijks afgelopen toen de heer Hofstra belde om te bedanken. "Wat heeft jullie zo ver gekregen deze toch te draaien?" vroeg hij zich af. "Ach" zei Tim, "er is een wonder verricht door de Kerstman. Of misschien wel Jezus zelf".

Toen het 14.00 uur was kregen Tim en Eddy even rust. Wieger ging een uurtje draaien en had nog iets opmerkelijks voor het uur daarna. Een bandopname van een Kerstprogramma zoals dat ooit werd uitgezonden door Radio Veronica. Die programma's kwamen lang geleden vanaf een schip voor de kust. Voor Tim de mogelijkheid om eens aan de inwendige mens te denken. Hij haalde een paar blikjes bier uit de kelder maar kwam ook tot de ontdekking dat hij iets was vergeten: eten. Hij had niets in huis gehaald, laat staan een kerstdiner. Pijnlijk. Om 16.00 uur kroop Tim weer achter de microfoon. De telefoontjes gingen inmiddels ook over de kerstdiners van de luisteraars en Tim meldde terloops dat zoiets er voor de mensen van Radio Aquarius niet in zat. Tien minuten later ging de bel. Behoedzaam deed Tim de deur open. Daar stond Leen, de buurman. "Ik hoor dat jullie niets te eten hebben, nou wij hebben genoeg". En hij overhandigde een schaal met allerlei warme heerlijkheden.

Nadat Tim weer de nodige programma-uren had gedaan was het in de avond weer de beurt aan Eddy. Om 20.30 uur kwam Tim's vader thuis en vroeg hem wat hij die dag had gedaan. "Draaien Pa". "Verder nog iets gebeurd vandaag?". "Nee hoor". Een sneeuwstorm gierde om het huis maar in de studio was het behaaglijk. Het was een uurtje later dat weer de deurbel ging. Terwijl Tim naar de voordeur liep zag hij dat zijn vader voor de televisie in slaap was gevallen. Toen Tim de deur opende stond daar Johan. "Geweldig man, waar jullie mee bezig zijn" riep hij. Tim en Johan hadden vroeger samen op school gezeten en de laatste was later verhuisd naar de stad, een eindje verder. Hij was ook piraat en de beide kerels hadden nog wel eens contact met elkaar. "Hoe kom je hier eigenlijk in deze weersomstandigheden?" was Tim's logische vraag. "Geloof het of niet maar mijn buurman heeft een sneeuwscooter op de kop getikt. En daarmee ben ik hier".  Johan klopte de sneeuw van zijn kleren en ging mee naar de studio. Daar vertelde hij dat hij de hele dag had geluisterd naar de Kerstmarathon, zelfs tijdens het Kerstdiner van de familie. "Er zitten niet zo veel piraten in de lucht vandaag dus ik denk dat ook bij ons in de stad veel mensen naar jullie luisteren".

Het werd werd een gezellige avond in de studio. Maar langzaam werd wel een klein probleem duidelijk. Tim en Eddy hadden een zware dag gehad en waren toe aan de nodige uren slaap. Maar hoe werd nu de nacht ingevuld? "Dat wil ik wel doen" riep Johan. "Ik draai de nacht door tot ik niet meer kan en dan gooi ik er een nonstop band in. Als jij dan morgen vroeg op staat dan kun je weer verder". Goed idee. Om 24.00 uur startte Johan met de plaat 'Merry Xmas' van Slade. Een uurtje later gingen Tim en Eddy beide slapen.

Vrijdag, Tweede Kerstdag. Tim stond om 07.00 uur op, net op tijd om nog een nonstop band te starten. Op het mengpaneel lag een briefje van Johan: "Veel gebeld afgelopen nacht, heerlijk gedraaid, toptijd". Het was opgehouden met sneeuwen en de nieuwsdienst melde dat het weer beter zou worden. Een sneeuwploeg kwam door de straat zodat deze weer enigzins begaanbaar werd. Om 08.00 uur begon Tim weer met zijn programma. Na een kwartiertje besloot hij om het telefoonnummer maar weer eens te noemen in de uitzending. Even later later was er al een beller. "Met Radio Aquarius". "Goedemorgen Tim, met je moeder. Ik ben deze dagen in de buurt op familiebezoek en hoor al sinds gisteren je programma's. Fantastisch. Ik wens je een fijne Kerst en doe je vader de groeten van me. Ik bel je binnenkort want het wordt tijd dat we elkaar weer eens ontmoeten". Er ging een schok door Tim heen, hij had zijn moeder al zolang niet gesproken. Hij moest even wat platen nonstop draaien om hiervan bij te komen. Het emotioneerde hem.

De ochtend verliep verder prima en die middag werd het erg gezellig in de studio. Naast Tim waren Eddy, Wieger en Johan aanwezig. Buurman Leen kwam langs met een paar flessen wijn en hapjes en bleef ook zitten. Zelfs Tim's vader kwam erbij. De kerstmuziekjes en vele telefoontjes maakten het compleet en zelfs het nummer 'Eenzame Kerst' van Andre Hazes werd nog eens gedraaid. Die avond melden sommige luisteraars aan de telefoon dat de mannen eigenlijk nog dagen door moesten blijven draaien. Eddy was meteen voor. Maar Tim vond het zo mooi genoeg. Om middernacht draaide hij met een tevreden glimlach de zender uit. Deze Kerstmis had niet mooier kunnen zijn.

 

 

© Copyright: Nico Fintelman, december 2014

 

 

 
 
 
 
 

Terugkeren naar de MN home